In Antwerpen kun je van bijna elke steen poëtisch worden. Wij stippelden voor de ijverige wandelaar een route uit langs enkele iconische gedichten en muurschilderingen in en rond de Triangelbuurt.
Antwerpen barst van de muurschilderingen en gedichten in het straatbeeld, maar in de wirwar van het alledaagse stadsleven verdwijnen die vaak in de achtergrond. Ook al is thuisblijven de boodschap, toch benadrukken experts dat bewegen belangrijk blijft voor onze fysieke en mentale gezondheid. Aangezien de straten nog nooit zo rustig waren is het het ideale moment om een wandeling te maken langs alle poëtische plekjes die onze stad te bieden heeft.
We hebben de route uitgestippeld met Google Maps. Wil je de route zelf op je smartphone? Klik rechtsboven op ‘Grotere kaart weergeven’, en vervolgens kun je via de drie verticale stippen de kaart kopiëren of een KML-bestand downloaden.
Centraal Station – ‘Bericht aan de reizigers’ (Jan van Nijlen)
©AntwerpenBoekenstad.be
Even voorbij de prachtige stationshal kun je in één van de doorgangen naar de perrons het gedicht ‘Bericht aan de reizigers’ lezen, van dichter Jan van Nijlen (1884-1965) die opgroeide in de stationsbuurt. Het gedicht verscheen voor het eerst in 1934.
Schrijver en journalist Johan Anthierens pleitte jaren voor een muurschildering van het gedicht in het station. Na zijn dood sloegen sympathisanten, waaronder Radio 1, Brigitte Raskin en de stad Antwerpen de handen in elkaar om zijn wens werkelijkheid te maken.
Grafisch vormgever Gert Dooreman kreeg de opdracht om het gedicht te schilderen, en op 18 maart 2011 werd de muurschildering onthuld. Een ode aan de reizigers die van alle windrichtingen hun weg naar de stad vinden, en een advies: “Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen”
Het Paleis – ‘Klein’ (Bart Moeyaert) & ‘Ben ik’ (Joke van Leeuwen)
Sinds 2001 kan je op de zijgevel van jeugdtheaterhuis Het Paleis het gedicht ‘Klein’ van schrijver Bart Moeyaert lezen. Vijf jaar later zou hij stadsdichter worden. ‘Klein’ werd geïnspireerd door de rechten van het kind, en verscheen later in 2003 ook in het boek ‘Verzamel de liefde’.
Om de hoek kan je op een muur aan de inkom van Het Paleis ‘Ben ik’ vinden, een gedicht geschreven door Joke van Leeuwen. Zij was onze stadsdichter tussen 2008 en 2010. Het gedicht werd in 2009 geplaatst met de bedoeling om kindermishandeling onder de aandacht te blijven houden.
‘Ben ik’ werd eerst tijdelijk aangebracht op het afdak boven het Theaterplein, waar je het slechts vanaf één bepaald punt kon lezen, maar een jaar later werd de beslissing genomen om het permanent op een gevel van Het Paleis te plaatsen.
Den Botaniek – ‘Tuin der Poëten’ (Peter Holvoet-Hanssen)
Op Gedichtendag 2013 werd de botanische tuin door toenmalig stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen omgetoverd tot een Tuin der Poëten. Tijdens een wandeling doorheen het stukje natuur in de binnenstad kom je 14 gedichten tegen, ieder over één van de planten of bomen in ‘den botaniek’, en elk geschreven door een Antwerpse dichter.
Peter Holvoet-Hanssen schreef het gedicht ‘Tuin der Poëten’ speciaal voor de botanische tuin, en gaf het een vaste plek op een marmeren steen vlakbij de vijver. Het verscheen daarnaast ook nog in de bundel ‘Gedichten voor de kleine reus’.
Mechelseplein – ‘Een minimum’ (Ramsey Nasr)
In 2005 trok ‘Recht-op’, een vereniging die armen aan het woord laat, naar stadsdichter Ramsey Nasr met de vraag of hij een gedicht wou schrijven ter ondersteuning van een dossier over onderhoudsgeld. Een heel beperkt onderwerp voor een gedicht, en dus stelde Ramsey Nasr voor om het thema te verbreden naar kansarmoede.
Het OCMW op het Mechelseplein bood meteen een buitenmuur aan waar het gedicht geplaatst kon worden. Later dat jaar werd het gedicht ‘Een minimum’ er onthuld, naar een ontwerp van grafisch vormgever Gert Dooreman en in aanwezigheid van de burgemeester, belangstellenden en tv-ploegen.
Een decennium later dreigde het gedicht uit het stadsbeeld te verdwijnen. In functie van de gloednieuwe Antwerp Management School (AMS) werd het gebouw hertekend en verbouwd. Dat zorgde voor heel wat commotie bij liefhebbers van het gedicht, en na overleg tussen AMS, Ramsey Nasr en de schepen van cultuur werd een aangepaste vormgeving goedgekeurd waardoor het gedicht ook op de vernieuwde gevel een thuis zou krijgen.
‘Een minimum’ is ondertussen onlosmakelijk verbonden met het Mechelseplein, en wordt bewaakt door het even tijdloze standbeeld van Willem Elsschot. Het monument is een werk van Wilfried Pas, die om de hoek in de Kapucinessenstraat woonde. Hij maakte ook beelden van schrijvers Paul Van Ostaijen, Gerard Walschap en Herman Teirlinck
Onze-Lieve-Vrouwekathedraal – ‘Deze Oude Lieve Vrouw’ (Maud Vanhauwaert)
Toen vorig jaar bekend werd dat onze liefste kathedraal twee jaar lang achter stellingen zou verdwijnen kreeg stadsdichter Maud Vanhauwaert de opdracht een stadsgedicht te schrijven met onze grote parel in de hoofdrol.
In ‘Deze Oude Lieve Vrouw’ is de kathedraal als het ware zelf aan het woord. Ze is trots op de glorie die ze uitstraalt, maar betreurt dat iedereen haar vooral als een overblijfsel van het verleden ziet. Vanhauwaert probeert daarmee op metaforische wijze een link te leggen met de ouderen in onze stad.
Het gedicht is in zijn volledigheid te lezen op de werfafsluiting aan de Handschoenmarkt. De laatste zin werd door grafisch ontwerper Jelle Jespers speciaal uitgelicht over de hele lengte van het werfdoek, dat de belforttoren bekleedt.
Hoogstraat – ‘De Zwerver’ (Wannes Van de Velde)
Sinds 2009 kun je op de hoek van de Hoogstraat en de Heilige Geeststraat ‘De Zwerver’ vinden, een tekst van een minder bekend lied van zanger en dichter Wannes Van de Velde. Zijn weduwe koos voor deze tekst omdat die de levensfilosofie van Van de Velde goed omvat.
Het ontwerp van de muurschildering is alweer te danken aan grafisch vormgever Gert Dooreman. De tekst staat op een gevel van het volkscafé ’t Half Souke, waar Wannes Van de Velde zelf vaak zat, en waar zijn moeder naast woonde.
Leave A Comment